چگونه درس بخوانیم که فراموش نکنیم؟
جملات بالا ممکن است برایتان آشنا باشد. شاید برای شما هم اتفاق افتاده که در روزهای نزدیک به آزمون حس می کنید تمام مطالب از ذهنتان پریده و انگار کل حافظتان” ری استارت” شده!اگر احساس میکنید حافظهیتان تحلیل رفته و همه درس هایی که خواندید را فراموش میکنید؛ زود ناامید نشوید و به جای تسلیم شدن دنبال راه حل باشید. فراموشی معضلی است که بسیاری از کنکوریها با آن دست و پنجه نرم می کنند، به همین دلیل می خواهیم چند راهکار برای جلوگیری از فراموشی مطالب به شما ارائه کنیم.
مراحل سیستم حافظه
برای اینکه بدانیم چگونه از فراموشی مطالب جلوگیری کرده و آن ها را به خاطرمان بسپاریم اول باید مراحل حافظه را خوب بشناسیم. روانشناسان معتقدند که انسان دارای سیستم حافظهای با سه مرحلهی مجزا است: حسی، کوتاهمدت و بلندمدت.
حافظه حسی: حافظه فرار است و مدت زمان ذخیره سازی اطلاعات در آن کمتر از 1 ثانیه است.
حافظه کوتاه مدت: گنجایش بسیار محدودی دارد و پس از فیلتر کردن اطلاعات را به سرعت به حافظه بلند مدت منتقل می کند.
حافظه بلند مدت: دارای ظرفیت نامحدودی است و اطلاعات را با ماندگاری زیاد ثبت می کند. شما میتوانید چند صد میلیون کتاب را در حافظه بلند مدت خودتان به خاطر بسپارید.
فراموشی به این دلیل است که مطالب از حافظه کوتاه مدت به بلند مدت منتقل نمی شوند. در واقع هر اطلاعاتی که در حافظه حسی و کوتاه مدت باشید اگر ارزشمند باشد به حافظه بلند مدت برای زمان نامحدود انتقال می یابد.
منحنی فراموشی
آیا می دانید روز بعد از درس خواندن چقدر از مطالب را فراموش می کنید؟ بعد از یک ماه چطور؟ مسئله فراموشی سال ها قبل توسط روان شناسی به نام هرمان ابینگهاوس به صورت تجربی و علمی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیقات او به صورت منحنی فراموشی ارائه شد.
منحنی فراموشی نشان می دهد در صورتی که شما عالی مطالعه کرده باشید بعد از 24 تا 48 ساعت تقریبا نصف مطالبی که خواندید فراموش می شود و پس از حدودا یک ماه ، 80 درصد آن از یاد می رود.ابینگ هاوس به این نتیجه رسید که بهترین زمان برای مرور یک خاطره، درست قبل از زمانی است که آن را فراموش کنید.
منحنی فراموشی میتواند برای ما توضیح دهد که چرا معمولا وقتی شب امتحان اطلاعات زیادی در مغزمان فرو میکنیم، مدت کوتاهی بعد از امتحان (یا خدای نکرده همان سر جلسهی امتحان!)، چیزی از آن اطلاعات را بهیاد نمیآوریم. چون کل یادگیری فقط در مدت زمان بسیار کم انجام میشود و بعد از آن مرور نمیشود و بلافاصله بعد از یادگیری، فراموش شدن هم آغاز میشود.
برای جلوگیری از فراموشی چه کار کنیم؟
مرور و تکرار
مهم ترین عامل در فراموشی مطالب درسی مرور نکردن است. وقتی مطلب جدیدی را می خوانید سعی کنید در همان روز آن را مرور کنید. اگر بعد از چند روز مرور کنید به طور طبیعی بخش هایی از آن مطلب را فراموش کرده اید. بهترین کار مرور دروس در همان روز و چند روز بعد از مطالعه است تا مطالب به حافظه بلند مدت منتقل شود.
در این رابطه در قسمت چگونه مرور کنیم در سایت محصل ایرانی بیشتر توضیح داده ایم.مهمترین جملهای که در این رابطه میتوانم به شما بگویم این است: رمز یادگیری مؤثر، تکرار مطالب است. تکرار، یکی از اهرمهای قدرتمند در اختیار ماست. تکرار باعث میشود اطلاعات مدام به مغز مخابره شود و مغز با این تکرارها اصطلاحا به خوبی شیرفهم میشود.