فوکر 50، پرفروش‌ترین هواپیمای توربوپراپ جهان
فوکر اف27 فرندشیپ (F27 Friendship) هواپیمای مسافربری کوچکی بود که توسط شرکت هلندی فوکر ساخته می شد و عنوان پرفروش ترین هواپیمای توربوپراپ جهان را هم از آن خود کرد. با کاهش مشتری های فوکر 27 این شرکت به فکر طراحی جدیدی افتاد. شرکت DLT و خطوط هوایی آنسِت استرالیا نیز با آن ها همکاری کردند. سال 1987 گواهینامه فوکر 50 به تایید سازمان هوایی هلند رسید و فروشش آغاز شد. تا سال 1996 و ورشکست شدن شرکت فوکر، 213 فروند از این مدل ساخته شد.
در حال حاضر قیمت هر فروند فوکر 50 حدود 17٫5 میلیون دلار آمریکاست. توربوپراپ (Turboprop) موتوری توربینی-گازی است. موتور توربینی یک موتور درون سوز با ماشین های دوار است که با انرژی حاصل از سوختن گاز کار می کند. کمپرسوری که هوا را فشرده می کند، محفظه احتراق (محل مخلوط شدن هوا با سوخت) و توربینی برای تبدیل انرژی گازهای داغ و فشرده به انرژی مکانیکی اصلی ترین بخش های توربین گازی هستند.
توربوپراپ ها نوعی از این موتور هواییند که بیشتر در هواپیماهای کوچک با سرعت کم استفاده می شوند. موتور بالگردها (توربوشفت) نیز شباهت زیادی به آن دارند. توربوپراپ با گردش محور توربین برای چرخاندن ملخ کار می کند. در سرعت پایین کارایی آن ها بهتر و بیشتر است. هواپیمایی که دو موتور توربوپراپ دارد. همانطور که گفتیم ایده اولیه آن از هواپیمای F27 گرفته شد. در این طراحی بدنه، بال ها و دم هواپیما شباهت زیادی به هم داشتند که باعث شد مواد اولیه استفاده شده و نحوه اتصالات تغییرات چندانی نکند.
فوکر 50 می تواند 62 مسافر را 2٬000 کیلومتر با سرعت 530 کیلومتر در ساعت جابه جا کند. در بیشتر چیدمان صندلی های فوکر 50 بین 46 تا 56 مسافر می توانند سوارش شوند. هواپیمایی با چهار در خروجی که امکان تغییر صندلی ها و استفاده از نور LED به عنوان آپشن برای بازسازیش در نظر گرفته شده است. فوکر 50 در سه مدل مختلف ساخته شد. مدل F27 Mark 050 یا Fokker 50-100 که در واقع همان مدلی است که در بیشتر شرکت های هواپیمایی مسافربری استفاده می شود.
موتورهایی با ملخ 6 تیغه که بدنه اش بیشتر از جنس کامپوزیت است. تعداد پنجره ها نسبت به اف27 فرندشیپ دو برابر شده است. موتور و ملخ هواپیما از طریق تجهیزات داخل کابین خلبان قابل کنترل هستند. سیستم های هشدار دهنده مجزا نیز برایش قرار داده شده است. در مدل F27 Mark 0502 کابین هواپیما تغییر یافت و درهای خروج اضطراری اضافه شد.
باید بگوییم که تنها 6 مدل از این هواپیما ساخته شد. (2 تای آن برای نیروی هوایی سلطنتی هلند، 2 تا برای نیروی هوایی سنگاپور و 2 تا برای نیرو هوایی سلطنتی برونئی) در فوکر 60 یا F27 Mark 0604 طول جلوی هواپیما 102 سانتی متر و طول عقب آن 80 سانتی متر افزایش یافت. در نتیجه وزن آن نیز بیشتر شد و در آن موتور Pratt & Whitney PW127B قرار دادند. از فوکر 60 نیز تنها 4 فروند تولید شد.
در ایران از فوکر به عنوان هواپیمای مسافربری و باربری استفاده می شود، جالب است بدانید در کشورهای زیادی مانند چین، پرو، سنگاپور، تانزانیا و تایلند از فوکر استفاده نظامی و در آنگولا، استرالیا، برزیل، کلمبیا، دانمارک، آلمان، هند، ایرلند، کنیا، قزاقستان، مالزی، نیجریه اسپانیا، انگلیس و… در کشاورزی از آن استفاده می شود. شرکت هواپیمایی کارون با نام قبلی شرکت هواپیمایی نفت ایران قدیمی ترین شرکت هواپیمایی (غیر نظامی) ایران است.
